Vieiros

Un país sen pasado carece de identidade. Recoñecérmonos en todas aquelas mulleres e homes que loitaron polos valores e liberdades que hoxe gozamos é fulcral para unha democracia madura. Mais este exercicio de saúde democrática non termina de ser asumido por unha dereita que aproveita a conxuntura para prostituír o debate político con discursos apocalípticos. Cala en parte da sociedade coa idea de que máis vale non desenterrar pantasmas e, coa axuda da igrexa, equipara sibilinamente en barbarie a fascistas e republicanos. A presión conservadora e o xogo do posibilismo político, que impide saldar as contas pendentes da transición, impediulle ir máis aló á lei da memoria que o Congreso vén de aprobar. Galicia foi pioneira no recoñecemento ás vítimas do fascismo. A recuperación da memoria histórica democrática foi até o de agora abandeirada pola Consellería de Cultura, mais para solucionar as débedas co pasado, será necesaria a implicación do goberno galego no seu conxunto, até o de agora ausente, e tamén das demais institucións do país. Para borrar a simboloxía fascista de rúas e edificios, para incluír a memoria democrática no ensino regrado, para completar as indemnizacións e axudas naqueles aspectos nos que a lei estatal quede curta ou para apoiar a localización e desenterramento daqueles e aquelas que no seu día abandonaron sen vida nunha gabia.

Violencia de imitación

Máis alá do que a lei do menor delimite para procesar actos violentos como o da malleira que un rapaz de quince anos lle propinou en Boiro a outro de catorce, o que nos ha mover á reflexión é o fenómeno da violencia no ámbito escolar, reprodución da que se manifesta de maneira cada vez máis dispersa noutros moitos ámbitos da sociedade. A violencia asoma por todas partes. É un fenómeno complexo enraizado na interacción de moitos factores biolóxicos, sociais, culturais, económicos e políticos. Que se ve favorecido pola impunidade e a tolerancia coa que se asumen determinados actos violentos. Os expertos advirten ademais da violencia por imitación, que ten nos instrumentos da comunicación de masas e da comunicación interpersoal o seu máis importante foco de experimentación.
No caso de Boiro -e nos que se coñeceron despois en Nigrán e Tomiño- déronse todos eses ingredientes. Se é repugnante o asañamento do agresor coa vítima, non o é menos a secuencia de incitacións coas que un ocasional camarógrafo -un terceiro menor, valéndose para iso do seu moi tecnificado teléfono móbil- quixo sacarlle rendemento á malleira. Ou a reiterada emisión dese minuto e trinta e sete segundos de crueldade polas televisións públicas e privadas, todas ávidas de carnaza, transgredindo o dereito que dous menores de idade teñen a que se lles preserve a súa intimidade. E non digamos os miróns, que tanto gozaron do espectáculo. O procesamento xudicial debera abarcalos a todos.

Desafecto federalista

Os torpedos que fabrica o PP seguindo o manual de guerra subversiva editado polos patróns da Faes, non só conseguiron crear un artificioso estado de excitación política desde o mesmo día en que perderon o poder. Tamén provocan importantes danos colaterais no proceso de avanzada cara a un Estado federal, que é para moitos expertos o modelo no que mellor habían de encaixar os feitos diferenciais de Euskadi, Catalunya e Galicia. Por falta de convicción, ou por medo, perde consistencia o efecto Zapatero, que se significara desde o arranque da lexislatura a prol de seguir afondando nesa vía. Estamos outra volta en tempo de rebaixas. Contra o que puidera parecer, neste receso non pesa tanto o fracaso en que deu o proceso de pacificación en Euskadi como a histeria e a excitación política que a dereita veu xestionando con eficacia. Sábeno moi ben os dirixentes do PP, porque xa lles funcionou no 93, e porque cada día que pasa ven máis en ZP a un acomplexado político que somatiza tódalas súas bravatas. Hai quen o explica con argumentos electorais: ata que pase o 9 de marzo, os socialistas non se van mover un centímetro do guión que utilizan para frear a campaña do España se rompe. O mesmo Anxo Quintana, que os aduce para interpretar a negativa da ministra Elena Salgado a transferirlle a Galicia competencias xa acordadas. Non está tan claro. Nada se movería se ganan con maioría absoluta. Se precisaran de apoio parlamentario, suarían sangue á hora de decidir se volven ou non á ruta federalista.

Editoriais publicados na edición impresa de TEMPOS Novos (nº 126, novembro de 2007)