Vieiros

O estado español, así coma outros moitos estados europeos, aprobou no seu día a Carta Europea das Linguas Minorizadas, que esixía un determinado grao de compromiso no respecto, protección e potenciamento das linguas que, coma o galego, teñen problemas para a súa consolidación. O propio Consello de Europa é o órgano encargado de facer o seguimento do grao de aceptación real deses compromisos gobernamentais. Como resultado dese proceso de seguimento, no que un comité de expertos consulta tanto a administración coma os colectivos ou axentes de defensa dos idiomas, o Consello publica informes periódicos.

No que corresponde ao estado español, e que foi aprobado o mércores, a maior cantidade de incidencias aluden á falta de información. O Consello de Europa chámalle a atención ao goberno, que daquela presidía Aznar, pola falta de colaboración no subministro de datos. Practicamente un 75% do contido da Carta non se pode avaliar pola ausencia de datos gobernamentais, e mesmo o Consello chega a facer responsábel ao goberno do adiamento en máis dun ano das visitas do comité de expertos ás áreas lingüísticas.

As recomendacións máis urxentes no territorio estatal fan referencia ao eusquera e ao aragonés, pero o informe completo desenvolve un apartado dunha vintena de páxinas, dispoñíbeis en inglés e francés, sobre a situación do galego. Especialmente resaltabél é a recomendación do Consello de Europa de que o estado implante modelos educativos "principalmente en galego" para preescolar, primaria e secundaria. O Comité de expertos considera "que o modelo educativo actual non está á altura dos compromisos específicos asumidos por España" na Carta.

Polo que respecta á Xustiza, o Consello de Europa entende que os dereitos lingüísticos dos galegofalantes non son os correctos ou que, na maioría dos casos, son só unha posibilidade teórica. Por iso recoméndalle ao goberno español que tome as medidas necesarias para que se respecten, tanto no que se refire á lingua procesal, como á tradución da actividade xudicial, os dereitos dos falantes de galego. Tamén lle pide que aumente a "proporción dos traballadores da Xustiza, en particular entre xuíces e avogados, que sexan quen de empregar o galego para fins profesionais", así como que poña en marcha plans de formación. O Consello de Europa tamén anima o goberno español a que forneza formularios bilingües en todas as oficinas da administración, dado que as propias fontes gobernamentais recoñeceran que só adoptaban esa forma un 60% dos formularios.

Contundente é o informe do Consello polo que respecta ao galego estremeiro. Se ben, apoiándose en datos do goberno español, non recoñece a existencia de áreas galegofalantes nas Portelas, na Cabreira nin na Estremadura, cifra en 22.000 persoas os falantes na área berciá e en 40.000 os falantes na área eonaviega. O Consello demanda especialmente que o goberno do estado lle forneza unha información máis ampla sobre o galego "falado en Castela e León", e que se "dobren os esforzos para promover a identidade específica do galego en Asturias".

Porén, a avaliación global que fai o Consello de Europa da situación lingüística do estado é positiva. Sinala que "España é un dos países máis implicados na protección e na promoción das linguas minorizadas" e que "debe ser felicitada polo alto grao de protección acadado". Como principais pexas nos cumprimentos, o Consello de Europa destaca o ámbito da Xustiza e da administración pública, pero especialmente a falta de colaboración do goberno (daquela o de Aznar) de informar sobre o estado lingüístico. Agora tocaralle ao goberno Zapatero responder destes informes.