Vieiros

Vieiros: No Encontro Nacional sobre a Lingua organizado pola Mesa díxose que había que reactivar a tensión dialéctica. ¿Cre que a liña da Mesa debe facer visible o conflicto lingüístico ou rebaixar a intensidade das desputas?
Emilio Ínsua: Cando falamos desde a candidatura de recuperar a tensión normalizadora, non estamos apelando a unha maior crispación social senón, pola contra, a colocarmos novamente a defensa e o uso do galego entre as prioridades da nosa actuación, tanto no plano individual como no colectivo. Hai unha necesidade evidente de reunir de novo forzas e de sincronizar esforzos a prol da lingua, para superar o laissez faire oficial e dar resposta, desde a coherencia, con ilusión e coordinadamente, á situación preocupante da lingua após vinte anos de autonomia. Todo o traballo da Mesa vai asentar en tres peares complementarios: a denuncia das agresións e discriminacións que padecemos os galego-utentes, a reivindicación de medidas favorábeis para o galego en todos os ámbitos da vida social e a organización de actividades, campañas e iniciativas 'en positivo'.

Outro tema do que se falou no Encontro foi o da íntima relación da Mesa co nacionalismo. Os dous candidatos á súa presidencia son activos membros do BNG. ¿Cal vai ser a relación da Mesa co Bloque e coas outras forzas políticas?
A relación da Mesa co BNG é, porque ten de ser asi, a mesma que con todos os demais colectivos do ámbito político. Cada vez que A Mesa emprende unha campaña, ten unha idea para aplicar, achega unha medida, diríxese por igual a todos os grupos políticos e de todos demanda apoio. Ben é certo que, historicamente, a resposta que obtivo do BNG foi sempre favorábel e iso non se pode dicir doutras organizacións, infelizmente. É algo que hai que tentar corrixir, pois do feito de que A MESA conseguise aunar, sequera en puntos concretos, a vontade de nacionalistas e non nacionalistas arredor da lingua cabería agardar maiores avanzos na normalización. En todo o caso, aínda que eu sexa militante de base e independente do BNG, nada teño máis claro que o principio da total independencia orgánica e de acción da Mesa respecto das forzas políticas. Teño serias dúbidas de que outros o entendan e o practiquen así.

As dúas cidades principais de Galicia teñen unha parella situación socilingüística. ¿Cal vai ser a política da Mesa en relación cos seus gobernos municipais?
O que acontece, no plano sociolingüístico en Vigo e A Coruña é un dos síntomas máis preocupantes da situación do galego. En segmentos infanto-xuvenís o galego é case residual, por exemplo. Daquela, a actitude da Mesa cara aos gobernos das dúas cidades citadas, como cara ao resto das corporacións municipais, resúmese en dous termos: demandar e colaborar. Demandar medidas que garantan os nosos dereitos como falantes, que incorporen progresivamente o galego a ámbitos de xestión municipal, que apoien o tecido civil e asociativo que impulsa o uso do galego, de respeito á toponimia... E colaborar na implementación de campañas e accións normalizadoras, no deseño de actividades...

¿A que cre que responde que non se fale do galego na sociedade?
En primeiro lugar, polo asentamento relativamente exitoso dun entramado legal e institucional que mascarou a subalternización efectiva do galego. En segundo lugar, porque unha parte das forzas galeguizadoras foi caendo progresivamente no desánimo e na desmobilización, como froito dunha situación cada vez máis difícil de modificar, ou porque tiveron que emprender outros traballos e tarefas e isto é especialmente patente no mundo nacionalista. En cuarto lugar, porque se produciu un esmorecemento xeneralizado do tecido asociacionista cultural, que nos anos 70 e comezos dos 80 resultara decisivo na socialización do galego. En fin, porque seguramente fixemos moito fincapé na via da denuncia e pouco na vía da práctica lúdica e porque nos leamos nunha loita normativa verdadeiramente fratricida. Todo isto provocou certo cansazo, o de "xa están estes outra vez co do galego..." que cómpre vencer.

Sinale tres ámbitos concretos (moi concretos) para comezar a traballar.
1. Abrir unha rolda de conversas con entidades, organismos e colectivos relacionados lingua, para ver de elaborarmos conxuntamente un Plano Xeral de Normalización Lingüística.
2. Reforzar a estrutura interna comarcal da Mesa e incrementar considerabelmente o Colectivo de Nais e Pais, para dar a batalla a comezos do curso 2002-2003 na escola infantil e na primaria.
3. Crear, coa axuda e asesoramento das Ciberirmandades, un anel de páxinas web pola Normalización Lingüística, unha caste de 'casa común da lingua galega' na internet.

A candidatura encabezada por Carlos Callón sinala un grave parón no traballo da Mesa nos últimos anos. ¿Concorda con esa visión?
A visión catastrofista, negativista e, no fondo, mesiánica, que Callón e Sarille oferecen do traballo da Mesa nos últimos tempos non é máis que o necesario envoltorio, da súa cobiza por acceder á dirección da entidade. Frente a isto, recoñecemos as nosas limitacións persoais e colectivas e mesmo a incidencia de certas circunstancias persoais. Mais o balanzo xeral da directiva dimisionaria é que se fixeron moitas cousas e moitas delas ben. Dun 'pufo' de catro millóns de pesetas que había cando Sarille abandonou a presidencia pasamos a unha situación de superávit económico, por exemplo. E aí están campañas como 'Este agasallo é para' e 'Eu son' ou o Encontro Nacional sobre a Lingua.

Nalgunhas das medidas que propoñen obsérvase un claro continuismo coa directiva anterior. ¿Cales cre que son as diferencias e en que sentido vai mudar a Mesa coa directiva que vostede encabeza?
Esta organización mudará fundamentalmente, se eu chego a presidila, na súa dinámica de traballo e na súa implantación territorial. Propostas ou variñas máxicas non existen, en todo o caso. Canto ao plano organizativo, o modelo subxacente na proposta de Sarille e Callón suprime o carácter asamblear e participativo da MESA e aposta por un ³staff² directivo cualificado. A min váleme o modelo organizativo actual, baseado no compromiso non remunerado, porque é democrático e potencialmente moi participativo, máxime se se logra que haxa máis dinámica de traballo e que a zonificación da Mesa sexa efectiva.

¿Que se podería facer para aumentar a presencia do galego nos medios de comunicación?
Apoiar como lectores e subscritores, na rede ou no quiosque, os medios que empregan o galego en exclusiva ou que vaian demostrando sensibilidade e aumento de uso, axudar na capitalización de proxectos de prensa diaria galega, participar desde o uso do galego en charlas radiofónicas, seccións de cartas... Enviarlles cartas aos directores dos medios esixindo respeito para os nosos dereitos idiomáticos, compromiso coa lingua e aumento progresivo no seu uso...